Kafeteryjny system wynagrodzeń - najważniejsze informacje

(5 min czytania)
Pracodawcy stosują różne formy wynagradzania pracowników. Jednym z nich jest system kafeteryjny. Ten model płacowy cieszy się w Polsce rosnącą popularnością, dlatego coraz częściej znajduje swoje zastosowanie zarówno w mniejszych, jak i większych przedsiębiorstwach. Warto więc nieco bliżej przyjrzeć się temu zasługującemu na uwagę zagadnieniu.

Z artykułu dowiesz się:

  • Co to jest kafeteryjny system wynagrodzeń

  • W jaki sposób pracodawca może wprowadzić kafeteryjny system wynagrodzeń w zakładzie pracy

  • Co może stanowić wynagrodzenie w systemie kafeteryjnym

  • Jaki jest wpływ kafeteryjnego systemu wynagrodzeń na pracowników

  • Jakie są zalety stosowania systemu kafeteryjnego

  • Jakie są wady systemu kafeteryjnego

Jakie cechy charakterystyczne wyróżniają system kafeteryjny na tle innych rozwiązań o analogicznym przeznaczeniu? Na czym polega proces planowania, wdrażania oraz prowadzenia tej form wynagradzania? Które oferowane w ramach tego systemu rodzaje benefitów są najbardziej atrakcyjne dla członków zespołu? Co warto wiedzieć o zaletach i wadach, jakie ma kafeteryjny system wynagrodzeń? Sprawdź najważniejsze informacje na ten temat, a znajdziesz wśród nich odpowiedzi na wskazane pytania!

Co to jest kafeteryjny system wynagrodzeń?

System kafeteryjny to instrument zarządzania płacami. Jest przykładem elastycznej formy wynagradzania, którego istotę stanowi to, iż każdy z pracowników decyduje o tym, że część jego wynagrodzenia nie będzie wypłacona w pieniądzu, tylko przyjmie formę określonego świadczenia pozapłacowego. W ramach takiego modelu wynagrodzenie dzieli się na dwie części. Pierwsza to wynagrodzenie stałe, natomiast druga jest zmienna i stanowi ją pula środków pieniężnych lub punktów wymienianych później na różnorodne świadczenia pozapłacowe (usługi albo dobra rzeczowe). Zatrudnieni dokonują tutaj wyboru benefitów niczym konkretnego dania w restauracji, na które mają ochotę.

Rodzaj oraz ilość proponowanych benefitów zależy od wielu czynników, między innymi takich, jak: budżet, którym dysponuje dana firma, cel, jaki chce się w ten sposób osiągnąć, czy uzyskiwane przez pracowników wyniki. Stosowanie kafeteryjnego systemu wynagradzania w Polsce wzięło się ze zwyczaju zapoczątkowanego w Stanach Zjednoczonych, gdzie w pewnym momencie klasyczne podwyżki przestały pełnić swoją funkcję.

W jaki sposób pracodawca może wprowadzić kafeteryjny system wynagrodzeń w zakładzie pracy?

Kafeteryjny system wynagrodzeń, podobnie jak warunki wynagradzania za pracę i systemy wynagrodzeń, powinien być ustalany w układzie zbiorowym pracy. Jednak, jak wskazują przepisy zawarte w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodek pracy, niekiedy kwestie te mogą zostać unormowane również w regulaminie wynagradzania. Dochodzi do tego, jeśli pracodawca zatrudnia co najmniej 50 pracowników, nieobjętych zakładowym albo ponadzakładowym układem zbiorowym pracy. W sytuacji, gdy pracowników jest mniej niż ta wskazana liczba, nie jest to obowiązek, tylko opcja, z której można fakultatywnie skorzystać.

Co może stanowić wynagrodzenie w systemie kafeteryjnym?

Dodatkowe elementy wynagrodzenia mogą przyjmować różną formę. Tym, co najczęściej oferuje system kafeteryjny, jest: prywatna opieka medyczna, dofinansowanie spożywanych w pracy posiłków, pokrywane w całości przez pracodawcę ubezpieczenie na życie, przeznaczony do użytku prywatnego służbowy samochód, komputer lub telefon, ponadprogramowe dni płatnego urlopu, karty sportowe, bilety do kina, teatru lub umożliwiające udział w wydarzeniach rozrywkowych, czy kulturalnych, kursy lub szkolenia, dopłaty do wakacji, dodatki mieszkaniowe, karty przedpłacone, e-vouchery lub bony żywieniowe.

Oczywiście wymienione zostały tutaj jedynie przykłady, a więc rozwiązania najpopularniejsze oraz najczęściej stosowane. Trzeba pamiętać, że katalog benefitów w ciągle rozwijającym się kafeteryjnym systemie wynagrodzeń jest otwarty i każda firma może we własnym zakresie konstruować pakiet świadczeń, skrojony na miarę indywidualnych potrzeb.

Jaki jest wpływ kafeteryjnego systemu wynagrodzeń na pracowników?

Kafeteryjne systemy wynagradzania mają niebagatelny wpływ na poszczególnych członków zespołu – zwłaszcza ich relacje z szefem oraz podejście do realizacji obowiązków, jakie zostały im powierzone. To wyraz tego, że rynek pracy zmienia się z rynku pracodawcy na rynek pracownika. Prawidłowo dopasowany system benefitów, trafnie odpowiadający na potrzeby kadry pracowniczej, działa w następujący sposób: mobilizuje do działania, zwiększa zaangażowanie, wzmacnia przywiązanie, buduje lojalność oraz poprawia atmosferę w miejscu pracy. W efekcie zatrudnieni nie myślą o poszukiwaniu nowej pracy i zwolnieniu się, tylko są nastawieni na długotrwałą współpracę, przez co konsekwentnie rozwijają swoją karierę zawodową, przyczyniając się tym samym do rozwoju organizacji, której są częścią.

Zalety stosowania systemu kafeteryjnego – poznaj je!

Kafeteryjne system wynagradzania wyróżniają się wieloma mocnymi stronami. Do najważniejszych zalet zalicza się między innymi:

  • możliwość lepszego poznania kadry pracowniczej i spraw ważnych dla jej przedstawicieli,

  • poprawa relacji na linii pracownik-pracodawca,

  • wyróżnienie się na tle konkurencji,

  • zezwolenie pracownikowi na samodzielny wybór interesujących go benefitów i wynikające z tego poczucie sprawowania kontroli,

  • wzrost satysfakcji wśród zatrudnionych,

  • kształtowanie kultury organizacyjnej bazującej na uwzględnianiu stanowiska zajmowanego przez członków zespołu,

  • pokazanie pracownikom, że wysiłek, jaki wkładają w wykonywanie różnych zadań, zostaje doceniony i odpowiednio nagrodzony,

  • budowanie pozytywnego wizerunku pracodawcy, u którego warto się zatrudnić,

  • skuteczne motywowanie poszczególnych członków zespołu,

  • kontrola i redukcja kosztów przeznaczanych na wynagradzanie.

To wszystko pokazuje, że kafeteryjny system wynagrodzeń to opcja, na którą opłaca się zdecydować!

Wady systemu kafeteryjnego – zwróć na nie uwagę!

Należy jednak mieć świadomość, że kafeteryjny system wynagradzania, tak samo, jak każde inne rozwiązanie, posiada nie tylko atuty, ale również pewne mankamenty. Z jakimi zagrożeniami trzeba się tutaj liczyć? Minusy systemu kafeteryjnego, które mają największe znaczenie, mogą być związane przede wszystkim z jego nieprawidłowym  wdrożeniem w konkretnej organizacji oraz doborem nieadekwatnych benefitów, całkowicie rozmijających się z oczekiwaniami ich odbiorców. Za słabą stronę uznaje się ponadto stan prawny wywołujący problemy z rozliczeniami podatkowymi.

Błędem jest kierowanie się na etapie wyboru świadczeń wyłącznie panującymi trendami, przy jednoczesnym ignorowaniu sugestii płynących ze strony pracowników, których ten temat w końcu bezpośrednio dotyczy. Wadą jest zatem niewystarczająca elastyczność strategii benefitowej. Trzeba też mieć na uwadze, że nie wszystkim osobom zależy na otrzymywaniu udogodnień w takiej formie i uznają oni te dobra za zbędną atrakcję – zwłaszcza, jeśli bogaty zestaw świadczeń pozapłacowych ma zrekompensować niskie zarobki. Wiele obaw wśród pracodawców rodzi również kwestia późniejszej obsługi systemu kafeteryjnego, która jest czasochłonna oraz generuje pewne koszty. Zalecaną opcją pozostaje więc dobrowolne przystępowanie pracowników do tego typu programów.

Kafeteryjny system wynagrodzeń – podsumowanie

Gwarantując zatrudnionym godziwą pensję, wyższą niż u konkurencji oraz oferując im świadczenia pozapłacowe będące dodatkiem do wynagrodzenia zasadniczego i zaspokajające ich rzeczywiste potrzeby, dbasz zarówno o zatrzymanie w firmie najbardziej wartościowych pracowników, jak i działasz na rzecz przyciągnięcia utalentowanych kandydatów, wyróżniających się wiedzą, doświadczeniem, umiejętnościami oraz kwalifikacjami.

W celu uzyskania właśnie takiego efektu warto poznać główne funkcjonalności systemu kafeteryjnego Carrotspot. To wygodne w obsłudze narzędzie pozwala wydajniej zarządzać kluczowymi procesami dotyczącymi codziennego funkcjonowania firm działających w różnych branżach. Już teraz wynieś biznes na wyższy poziom i zaoferuj podwładnym atrakcyjny system pozwalający na skuteczne motywowanie pracowników oraz wynagradzanie za wykonywaną przez nich pracę. Czerp w praktyce ze wszystkich korzyści, jakie niesie za sobą kafeteryjny system wynagradzania!

 

Arkadiusz Kamiński
Arkadiusz Kamiński
HR Services & Carrotspot LAB Lead
Z wykształcenia psycholog społeczny. Ekspert ds. budowania strategii zarządzania zasobami ludzkimi w organizacji, certyfikowany asesor (AC/DC) oraz HRBP. Wykładowca SWPS, wieloletni manager i dyrektor odpowiadający za procesy personalne i analizy. Od ponad 10 lat badacz organizacji i postaw pracowników. Zwolennik wykorzystywania narzędzi psychometrycznych w HR. Swoje bogate doświadczenie wykorzystuje kierując zespołem badawczym i rozwijając platformę Carrotspot w aspektach z obszaru HR, People Analytics oraz UX Research. Prywatnie wielbiciel sportów ekstremalnych.