Jak efektywnie badać organizacje i pracowników?
share
Czy w taki sam sposób mierzymy zaangażowanie pracowników i satysfakcję klientów?
Wszystkie zajęcia, na których uczy się studentów zasad przeprowadzania badań, zaczynają się od podstawowego pytania: Jaki jest cel badania? Czyli, co właściwie chcemy zbadać i dlaczego?
Każde badanie zaczyna się od postawienia pytania. Od dobrze postawionego pytania zależy sukces naszego badania. To tylko z pozoru banalne zadanie.
Załóżmy, że chcemy dowiedzieć się jaki jest poziom zaangażowania lub satysfakcja pracowników.
Ale co to właściwie znaczy „zaangażowanie pracowników”?
Czy wiemy jak rozpoznać osobę, która jest zaangażowana w pracy? W jaki sposób chcemy przeprowadzić badanie zaangażowania pracowników bądź badanie satysfakcji pracowników? Dlaczego chcemy się tego dowiedzieć? Czy możemy się tego dowiedzieć w inny sposób?
Oczywiście na temat zaangażowania pracowników powstało wiele prac naukowych opisujących czym ono jest, jakim zachowaniem się charakteryzuje, jak go zmierzyć i z jakimi innymi procesami w organizacji jest powiązane. Ale mimo tej całej wiedzy, która choć jest dostępna, nie zawsze jest też przystępna, planując badanie zaangażowania pracowników powinniśmy zadać sobie trud odpowiedzi na te pytania.
Precyzyjnie zaplanowane badanie pozwoli nam prawidłowo wybrać metodę badawczą (ilościową vs jakościową), narzędzie badawcze (standardowe vs autorskie), metodę analizy danych i najważniejsze – wzbogaci naszą wiedzę na dany temat.
Najbardziej podstawowy podział metod badawczych, to podział na badania ilościowe i jakościowe.
Żadna z tych metod nie jest uniwersalna. Każda ma swoje wady i zalety.
Badanie ilościowe mierzy nasilenie badanych zjawisk. Korzystając z tej metody badawczej możemy odpowiedzieć na przykład na pytanie o to, ile osób zgadza się z danym stwierdzeniem lub jak często klienci korzystają z danego rozwiązania. Możemy użyć tej metody do zdobycia wielu praktycznych informacji na temat organizacji i jej funkcjonowania. Jak oceniają klienci nowe rozwiązania, jaki jest profil klienta, w końcu… jak wygląda zaangażowanie pracowników lub satysfakcja pracowników w firmie.
Zazwyczaj to badanie ma charakter ankietowy, tzn. zawiera pytania do których podłączona jest kafeteria odpowiedzi testująca nasilenie danego zjawiska. Najczęściej stosowana skalą pomiarową jest tzw. skala Likerta w której odpowiedzi udziela się za pomocą skali od 1 do 5 (lub 7), gdzie 1 oznacza bardzo niskie albo znikome nasilenie jakiegoś zjawiska albo cechy, a 5 (lub 7) – bardzo wysokie lub całkowite.
Badanie opinii pracowników możemy przeprowadzić na wiele sposobów: używając kartki i długopisu (FTF), online (CAWI), telefonicznie (CATI) itp., a uzyskane wyniki to konkretne liczby (statystyki).
Badania ilościowe pozwalają porównywać wyniki z tymi, które otrzymaliśmy wcześniej i prześledzić zmiany, jeżeli takie nas interesują. Umożliwiają też sprawdzenie zależności między obszarami np. jaki jest związek między ilością czasu spędzonym na pracy zdalnej, a zaangażowaniem pracowników (to akurat pytanie naszego najnowszego badania J).
Ilościowe badanie opinii pracowników pozwoli nam np. dowiedzieć się, jaki jest ich poziom zaangażowania w działania firmy, nie dowiemy się jednak co myślą menadżerowie o nowym systemie rekrutacji, jak im się korzysta z tego systemu, jakie mają dobre i złe doświadczenia.
Do tego lepiej nadają się badania jakościowe.
Ta metoda badawcza pozwala głębiej analizować pewne obszary czy zachowanie klientów. Jest też lepszą metodą, gdy próbujemy zrozumieć jakieś zjawiska lub rozwiązać jakiś problem. Ta technika opiera się na rozmowie, ale jak w każdym badaniu musimy wcześniej wiedzieć czego chcemy się dowiedzieć podczas wywiadu. Mimo, że często ma on z góry ustalony scenariusz, zakłada większą dowolność, niż w badaniach ilościowych – liczba pytań, jak i czas trwania badania nie jest sztywno określony.
Możemy prowadzić wywiad z grupą ludzi (focusy), w diadach lub triadach lub prowadzić obserwację.
Wyniki tych badań bazują na analizie treści wypowiedzi respondentów. Oprócz wypowiedzi, które się powtarzają, analizuje się też wypowiedzi nietypowe, wyjątki. Raport z takiego badania daje często szerszą perspektywę niż badanie ilościowe, ale nie daje wiedzy na temat częstości występowania tego zjawiska. Poznajemy głębiej doświadczenie jednostkowych badanych, ale nie wiemy czy podobne odczucia i opinie mają inne osoby np. wszyscy pracownicy.
Ograniczeniem jest w tej metodzie wielkość próby. Chociaż w badaniach społecznych coraz większą popularność zdobywa badanie deliberatywne, które łączy obie metody (ilościową i jakościową).
Aby skutecznie zarządzać organizacją należy być blisko swoich pracowników. Pytając Ich, analizując dane i wyciągając wnioski będziesz bardziej skuteczny w swoich działaniach. Najlepiej to osiągnąć poprzez odpowiednio przeprowadzone badanie opinii pracowników. Dobierając właściwą metodę badawczą możesz osiągnąć określone cele jak np. większe zaangażowanie pracowników oraz satysfakcja pracowników.
